België

Een belangrijke dimensie in organisaties is de perceptie van machtsafstand. Hofstede omschrijft dit als “de mate waarin de leden van organisaties en instellingen (zoals families) accepteren en verwachten dat macht ongelijk is verdeeld”. België scoort hierin hoog (65 uit 100) in vergelijking met Nederland (38 uit 100).

België: Hoge Machtsafstand

In België is er veel meer hiërarchie en machtsafstand in het bedrijfsleven. De directeur is nog echt de baas en de werknemers zijn ondergeschikten die van hun leidinggevenden verwachten dat hen gezegd wordt wat ze moeten doen. De arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemers is dan ook formeler van aard en er wordt hoffelijk en wat afstandelijker gecommuniceerd in de u-vorm. Pas wanneer men elkaar persoonlijk goed kent, zal men omschakelen naar de jij of gij vorm.

Gezien de sterke hiërarchische structuur wordt er ook belang en waarde gehecht aan functietitels en aanspreektitels, waar privileges, status en aanzien aan worden toegekend. Dit vertaalt zich in uiterlijkheden zoals dure kleding en wagens. Een Belgische manager of leidinggevende valt ook direct op en is gemakkelijk uit de groep te halen.

De bedrijfsprocessen en communicatie verlopen hiërarchisch gestructureerd volgens vastgelegde procedures. Door de sterke hiërarchie en machtsafstand zijn de vakbondsorganisaties ook sterk vertegenwoordigd in het bedrijfsleven. Met drie landelijke organisaties is België een van de landen met de hoogste vakbondsgraad ter wereld, waarbij zes op elke tien werknemers bij een vakbond is aangesloten.

Nederland: Lage Machtsafstand

In tegenstelling tot België is Nederland een land met een relatief kleine machtsafstand en een platte organisatiestructuur. Dat is ook af te leiden aan het feit dat Nederlanders veelal “je” of “jij” zeggen tegen hun leidinggevende. Werknemers verwachten van hun leidinggevende of directeur dat ze gelijk en pragmatisch behandeld worden en dat ze naar eigen inzicht en vermogen mogen handelen.

De bedrijfscultuur is meer informeler en de communicatie is direct. De bedrijfsprocessen en overlegstructuren zijn transparant zodat iedereen op de hoogte is en er meer betrokkenheid is. Titels en aanspreektitels maken ook maar weinig indruk, met als gevolg dat een titel als manager ook makkelijker wordt toegekend dan in België.

België is dus eerder Latijns in zijn bedrijfscultuur, terwijl het Nederlandse model meer naar het Scandinavische neigt.

Een van de grootste culturele verschillen tussen Nederland en België ligt in de dimensie van onzekerheidsvermijding. Deze dimensie meet de mate waarin een samenleving zich bedreigd voelt door onzekere of onbekende situaties. België scoort hier extreem hoog met 94 uit 100, terwijl Nederland een veel lagere score heeft van 53 uit 100.

Vertrouwdheid
Belgen zijn geneigd om onzekere situaties en risico’s te vermijden. Ze kiezen liever voor het vertrouwde en veilige. Dit verklaart waarom Belgen bekend staan als een honkvast volk, dat de voorkeur geeft aan hechte familiebanden en een sterke drang naar zekerheid en stabiliteit heeft. De uitdrukking “leven rond de kerktoren” illustreert deze neiging naar het vertrouwde.

Langdurige werkrelaties
In de Belgische arbeidsmarkt resulteert deze drang naar zekerheid vaak in langdurige werkrelaties. Werknemers blijven doorgaans lang bij dezelfde werkgever, wat hen stabiliteit en een gevoel van veiligheid biedt.

Vertrouwen boven Contracten
In het Belgische zakenleven is vertrouwen belangrijker dan het uiteindelijke contract. Zaken worden pas gedaan als er voldoende vertrouwen en zekerheid is opgebouwd. De bourgondische lunchcultuur speelt hierin een cruciale rol, waarbij zakendiners een gelegenheid bieden om onzekerheid weg te nemen en klanten beter te leren kennen.

Relatieopbouw
Zaken doen in België vraagt om meer tijd en investment. Het proces van elkaar aftasten en leren kennen kan langer duren, en men gaat subtieler te werk. Echter, eenmaal het vertrouwen gewonnen, kan men rekenen op een betrouwbare zakenpartner en een duurzame relatie.

Conservatisme en Risicobeoordeling
Door de hoge mate van onzekerheidsvermijding, zijn Belgen over het algemeen conservatiever en behoudender, ook als het gaat om innovatie. Men beoordeelt eerst de risico’s van een nieuwe ontwikkeling, wat innovatie kan vertragen. In tegenstelling hiermee zijn Nederlanders vaak sneller bereid om met nieuwe producten of leveranciers in zee te gaan.

De dimensie masculiniteit verwijst naar de mate waarin een samenleving traditionele mannen- en vrouwenrollen hanteert. In landen met een hogere score op deze dimensie, zoals België, ligt de nadruk voor mannen vaak op prestaties, competitie en succes. Vrouwen worden daarentegen vaker geassocieerd met bescheidenheid, tederheid en het belang van de kwaliteit van het bestaan.

Volgens de masculiniteitsindex scoort België 54 uit 100, wat duidt op een meer masculiene samenleving. Nederland daarentegen scoort slechts 14 uit 100, wat het een feminien land maakt, vergelijkbaar met Scandinavische landen waar gelijkheid en een feminiene cultuur meer de norm zijn.

Verschillen in Rolpatronen
In Nederland is er meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Van beiden wordt verwacht dat ze bescheiden, vriendelijk en bekommerd zijn om de kwaliteit van leven. Assertiviteit en competitie bij vrouwen worden in Nederland minder als ongewoon ervaren. Vrouwen in Nederland streven vaker naar promotie en dragen bij aan een cultuur waarin werk en privéleven in balans zijn.

In België is het patriarchale samenlevingsmodel nog steeds overheersend, hoewel er in de afgelopen jaren meer acceptatie is gekomen voor verandering. Deeltijds werken is in Nederland bijvoorbeeld veel gebruikelijker en ook mannen kiezen vaker voor een halftijdse baan. In België blijft dit nog voornamelijk het domein van de vrouwen.

Waarden op de Werkvloer
Het feminiene karakter van Nederland betekent dat er meer belang wordt gehecht aan goede werkrelaties tussen leidinggevenden en medewerkers. Er wordt ook meer aandacht besteed aan de balans tussen werk en privéleven. In België daarentegen, zijn een hoog salaris, erkenning van prestaties, en promotiemogelijkheden belangrijker. Externe factoren zoals aanzien, prestige en sociale status spelen een grotere rol in de Belgische werkcultuur.